March 25

Orsakar bílveiki lesblindu?

Ron Davis, upphafsmaður Davis lesblindunámskeiðanna, mátti þola niðurlægingu, útskúfun og barsmíðar á æskuárum sínum.  Honum var talin trú um að hann væri þroskaheftur og óhæfur til náms (e. “uneducatable”). 

More...

Enn í dag er Davis aðferðin gagngrýnd af mörgum, ekki síst skólasamfélaginu fyrir að vera ekki nógu vísindalega þróuð aðferð.  En tíminn hefur unnið með Davis aðferðunum og ýmislegt forvitnilegt hefur komið í ljós.

Ein helsta orsök lesblindu (eða lesblindueinkenna) er ástand sem á íslensku hefur verið kallað “skynvilla” (e. disorientation).

Hugtakið skynvilla (e. disorientation) hefur í mínum eyrum alltaf hljómað einkennilega en ég nota það til að gæta samræmis við íslensku þýðingu bókarinnar “Náðargáfan lesblinda” (“The Gift of Dyslexia”) eftir Ron Davis.  Réttilega hefur verið bent á að hugtakið “skynvilla” standi nær enska hugtakinu “illusion” en skynvilla skal notað hér.

Skynvilla orsakast samkvæmt þessu af truflun sem einstaklingurinn (sá lesblindi) verður fyrir. Skynvilla er m.ö.o. tímabundin bjögun á skynjun (skynbjögun ætti því  evt. betur við en skynvilla.

Ron Davis líkti þessu ástandi, þ.e. tilfinningunni við það að stara í spíral-lagaða skífu sem sé snúið.  Það orsaki svima hjá viðkomandi sem megi kalla skynvillu. Einstaklingurinn getur ekki lesið meðan á þessu stendur.

Þetta er ástæða þess að lesblinda sé talin tengjast jafnvægi eða jafnvægisskyni viðkomandi (innra eyra).

En tilfellið er að þeir sem eiga auðvelt með að einbeita sér eiga oftast líka auðvelt með að halda jafnvægi.  Nemendur með slaka einbeitingu (oft með athyglisbrest/ADD) eiga að sama skapi oft erfitt með að halda jafnvægi, s.s. að standa á einum fæti án þess að rugga mikið).

Nú gerist það að Dr. Harold Levinson, sem hefur rannsakað lesbindu í áratugi, hefur komist að áþekkri niðurstöðu.  Að einkenni lesblindu megi m.a. rekja til innra eyra, og það sem meira er:

Að hann geti auðveldlega framkallað lesblindueinkenni hjá manneskju sem ekki er lesblind!

Það eina sem hann þarf að gera er að snúa manneskjunni í hringi þar til hún verður ringluð (jafnvægis- og hreyfiskyn hennar bjagast).  Í því ástandi getur viðkomandi ekki lesið.

I can make any non-dyslexic temporarily dyslexic. All I have to do is spin them around long enough until they are dizzy. And then they won’t be able to read, write, spell, remember and concentrate well — just like dyslexics and those with ADD.Their balance-coordination-rhythm will be affected. And while off-balance, they will develop fears of heights and falling as well as fears of crossing busy intersections, and even driving.”
-Dr. Harold Levinson

Þessi uppgötvun hans styður vel við kenningar Ron Davis.

Það þarf hins vegar ekki að koma á óvart að Dr. Harold aðhyllist lyf og hefur þróað lyfjameðferð við þessari jafnvægisbjögun.

Það virðist því vera að Dr. Harold og Ron Davis greini á um orsök og afleiðingu.

Hænan eða eggið?

Dr. Harold Levinson

Dr. Harold virðist túlka það sem svo að skynbjögun í innra eyra sé orsök lesblindunnar og lesblindueinkenna.  Með því að taka lyf sé komist fyrir orsökina, þ.e. lestrarörðugleikana.  Það skal tekið fram að ég er ekki sérfræðingur í meðferð hans en margt varðandi orsakir lesblindunnar er áhugavert og kunnuglegt þó svo ég aðhyllist ekki úrlausnina sem slíka.

Skv. kenningum Ron Davis sem liggja að baki Davis lesblindunámskeiðunum hins vegar, er skynbjögun afleiðing, en ekki orsök. Skynbjögunin er því tímabundið ástand sem hugurinn fer í þegar hann upplifir óreiðutilfinningu (óvissu eða ringl) í kjölfar þess að horfa á tákn (t.d. bókstaf eða orð) sem viðkomandi skilur ekki eða ruglar saman við annað.

Ron Davis

Til eru lesblindukerfi (námskeið) sem byggja eingöngu á 

jafnvægisþjálfun ("Dore Programme").  Davis lesblindunámskeið taka heildrænt á vandanum, allt frá því að þjálfa skynjun, jafnvægi og samhæfingu, en síðast en ekki síst fer dágóður hluti Davis lesblindunámskeiðs í að leiðrétta grunnorsakir lestrarvandans sem tengist táknum, bókstöfum og hugtökum.

Þetta kann að tengjast upplifun margra lesblindra á eigin einkennum.  Nefnilega þeim hversu auðveldlega þeir geta orðið bílveikir, jafnvel þegar þeir keyra sjálfir.

Hins vegar hafa mixtúrur ýmis konar gefist vel (innihalda and-histamín) gegn þessari viðkvæmni, og margir hafa því brugðið á það (hús)ráð að nota venjulega hóstamixtúru í stað lyfja.

Mín reynsla samræmist þessum kenningum.

Þegar skynjun okkar á einu sviði bjagast, þá bjagast þær allar.

Með þessu á ég við að þegar við ruglumst á annað borð, hver sem orsökin er, þá framkallar það bjögun allra skynfæra.

Nemandi sem les vitlaust og finnur fyrir skynvillu, byrjar jafnan að iða sér í stólnum.  Önnur upplifun skynvillu er sú að við "dettum út".  Þegar við dettum út, missum við gjarnan tímaskyn líka.

Nemendur sem greinast með lesblindu eða athyglisbrest, eiga það sameiginlegt að upplifa þessa tilfinningu æði oft, þ.e. þeir detta auðveldlega út.

Þeir eiga það líka sameiginlegt að þróa með sér slakt tímaskyn og læra seint á klukku og eiga erfitt með að læra hluti sem byggja á samfelldri tímaröð, s.s. að reima, læra kvæði eða margföldunartöfluna.

Merkilegt hvernig þetta virðist allt tengjast.


Tags

Davis námskeið, dyslexia, lesblinda, lesblindunámskeið, lestrarþjálfun, Ron davis


Fleiri áhugaverðir póstar fyrir þig

{"email":"Email address invalid","url":"Website address invalid","required":"Required field missing"}
>